DIKARABO BAKENG SA DITHETEFATSI

ho ba lekgoba: ho se kgone ho kgaotsa ho sebedisa dithetefatsi kapa ho nwa jwala.

ameha: ho susumetswa ka tsela e kotsi.

bohloko: bohloko bo boholo mmeleng kapa kelellong.

jwala: mokedikedi o hlakileng o nang le monko o matla le tatso tse ka etsang hore motho a hlolwe ho laola boitshwaro ba hae, motsamao le puo. Jwala bo ka hara dino tse kang veine, biri le whiski.

aluminiamo hydroksaete: phofo e tshweu e sebedisetswang ho fokotsa kapa ho theola esiti e ngata ka mpeng.

amino esiti: metswako ya mantlha ya metswako e kopaneng ho etsa diprotheine. Mmele wa motho o sila dijo ho ba di-amino esiti mme o di fetola ho diprotheine tse ntjha. Protheine e le nngwe e ka ba le dikarolo tse mmalwa kapa tse mmalwa tsa di-amino esiti tse hokahaneng. Di-amino esiti di boetse di sebetsa e le disebediswa tse tala bakeng sa ho etsa dihlahiswa tse ding tsa disele, ho kenyeletswa dihomone.

arsenic: tjhefo e bakang ho hlatsa le ho tjhesa molomo le mmetso, hape e ka amang pelo le ditho tse ding tsa bohlokwa. Haeba e sebediswa ka bongata bo lekaneng, e tla bolaya batho kapa diphoofolo.

askobik esiti: vithamine e fumanehang ditholwana le meroho e mengata, haholoholo dilamunu, dilamunu le meroho e metala e makgasi. E bohlokwa bakeng sa letlalo le phetseng hantle, meno, madi le masapo. E boetse e bitswang vithamine C.

tlhokomediso: bokgoni ba ho lemoha ntho e itseng le ho tseba ka yona.

nako e se nang letho: nako e ngata ha motho a e na le ho hloka tlhokomediso ka botlalo, mohopolo kapa ho utlwisisa se etsahalang haufi le yena, jwalo ka ha eka kelello ya hae ha e na letho.

khafeine: ke tshusumetso ya dikhemikhale e fumanwang ka teeng, kofing le dino tse ding.

khalsiamo: diminerale tseo mmele o di hlokang bakeng sa meno le masapo a phetseng hantle. E etsahala ka tlhaho dijong tse fapaneng, ho kenyelletswa dihlahiswa tsa lebese le meroho e makgasi a fifetseng.

khalsiamo tlulokhoneiti: mofuta wa khalsiamo o sebedisetswang ho thibela le ho phekola kgaello ya khalsiamo mme jwalo ka diminerale tse tlatsetsang. Tlulokhoneiti ke ntho e fumanwang ho tswekere (mofuta wa tswekere e teng ka tlhaho ho ditholwana, mahe a dinotsi le madi).

dikhemikhale: ntho e entsweng ka ho kopanya dintho tse ding mmoho kapa ka ho fetola ntho e le hore e fetohe ho hong.

asene ya saeda: asene e entsweng ka asene ya apole (lero le hatisitsweng ka diapole). Asene ke lero le latswang le bodila le sebedisetswang ho tatso le ho boloka dijo.

sitrik esiti: ntho e fumanwang mefuteng e mengata ya ditholwana, jwalo ka dilamunu le lemone e sebediswang ditlhare.

khokheine: sethethefatsi se matla se etsang hore motho a ikutlwe a hlaphohetswe haholwanyane le se etsang hore pelo ya hae e otle ka potlako. E ka etsa hore motho e mong a be le mathata a ho hema, ho nyekelwa ke pelo kapa ho tswa madi bokong. E entswe ka makgasi a semela sa coca mme hangata e sebediswa e le phofo e tshweu empa hape e ka kenngwa ka nale kapa ya tsujwa.

cognition: ho lemoha kapa ho utlwisisa ka ntho e itseng.

taelo: taelo e tobileng e fuweng hore motho a e latele e le karolo ya process.

sebopeho: ntho, jwalo ka moriana, e entsweng ka ho kopanya dintho tse fapaneng.

metswako: dintho tse fapaneng tse fapaneng tse kopaneng hammoho.

qetelo: qeto eo motho a e etsang kapa ya maikutlo a hae e thehilwe ho latela lesedi leo motho a nang le lona.

tsitsipano: ho sisinyeha ha mmele ka tshohanyetso le ka mabifi ho etsang hore mmele wa motho e mong o sisinyehe ka tsela e sa laoleheng.

ho senya: ho kgathala kapa ho senyeha hong butle butle.

dikgaello: ha ho na dintho tse lekaneng tse hlokahalang bakeng sa mmele o phetseng hantle.

kgaello: ha ho a lekana ntho e itseng e hlokahalang bakeng sa mmele o phetseng hantle.

thetso: mehopolo, ditumelo kapa pono e fapaneng haholo le tsela eo dintho di leng ka yona ka nnete.

ho itshetleha: ho se kgone ho phela ka tlwaelo ntle le ho hong.

ho tlosa mmeleng: (hape ho ntsha mmeleng) ketso ya ho ntsha tjhefo kapa ditlamorao tsa tjhefo mmeleng wa motho.

lekgoba la dithetefatsi: motho ya sa kgoneng ho kgaotsa ho sebedisa dithetefatsi.

ho omella: feta nako ya ho ikgula jwala kapa tshebediso ya dithetefatsi.

atlehang: ho hlahisa sephetho se rerilweng kapa se lebelletsweng.

ditlamorao: diphetho tse etsahalang ka lebaka la ho hong.

mantlha: e nang le ntho e le nngwe ya dikhemikhale (e nngwe ya dintho tse ke keng tsa arolwa ho dintho tse bonolo ka mokgwa wa dikhemikhale), e sa kopaneng le dintho tse ding.

enteric: e amanang le mala, (tjh e telele mmeleng e kekeng ebe e monya dijo).

flush: mmala o bofubedu bo hlahang letlalong la sefahleho kapa mmele ka dinako tse ding ha ho tjhesa, kapa maikutlo a tjhesang ka boyona ka hare ho mmele.

sebetsana: tsela ya ho sebetsana le ntho e itseng ka nepo.

sebetsanwe: e sebetsanwe ka katleho le ka nepo.

havingness: boemo kapa boleng ba ho ba le thepa, ho kgona ho laela, ho maemo kapa ho hlokomela thepa, matla kapa dibaka.

heroine: sethethefatsi se matla le se lemaletseng se seng molaong se entsweng ka morphine (sethethefatsi se sebelisoang morieng ho kokobetsa bohloko), seo hangata se kenngweng. E baka maikutlo a nyenyefatsang a bohloko, ho hema hanyane le kgatello ya maikutlo. Ho sebedisa ho fetang tekano ho ka bolaya.

matshwao: maemo kapa karabelo nakong ya process e bontshang (bontsha) ha tshebetso e tsamaya hantle kapa e le mpe. Mohlala, letshwao le letle e ka ba ha motho a shebahala a thabile le ho feta.

ho sa utlwahale: ho se nahane kapa ho etsa dintho ka tsela e bohlale, e utlwahalang.

IU: kgutsufatso ya Yuniti ya Matjhabeng, tekanyo ya boholo ba ntho e jwalo ka vithamine.

bodulo: dula kapa e kgomaretse sebakeng kapa maemong.

LSD: sethethefatsi se matla se etsang hore motho a ikutlwe jwalo ka lefatshe le mo potileng se fapane mme se fetolang tsela eo a utlwang sebaka le nako. Ha motho a nka LSD e ngata, o bona dintho tse shebahalang e le tsa nnete empa di le siyo. Palo e kgolo ea LSD e ka bolaya motho.

maknesiamo: minerale e hlahang merohong e makgasi a matala, matokomane, dierekisi, dinawa, jj. Maknesiamo e thusa ho sebetsa ha methapo le mesifa (haholo pelo), tshebediso ya mmele ya mafura le boroko.

maknesiamo alba: sebopeho sa maknesiamo o fumanehang ka tlhaho lefatsheng mme o sebediswa ho meriana bakeng sa phello ya yona ya kgutso methapong. E qhibidiha ka esiti empa e seng ka metsing kapa jwala. Alba ke lentswe la Selatine le bolelang tshweu. E boetse e bitswa maknesiamo khaboneiti kapa maknesiamo khaboneiti ya matheo.

maknesiamo khaboneiti: sebopehoi sa maknesiamo o fumanehang ka tlhaho lefatsheng mme o sebediswa ho meriana bakeng sa phello ya yona ya kgutso methapong. E qhibidiha ka asiti empa e seng ka metsing kapa jwala.

maknesiamo khaboneiti ya motheo: ke sebopeho sa maknesiamo e fumanehang ka tlhaho lefatsheng mme o sebediswa ditlhare bakeng sa tshusumetso ya ona methapong. E qhibidiha ka esiting empa e seng ka metsing kapa jwala. E boetse e bitswa maknesiamo khaboneiti kapa maknesiamo alba.

matekwane: sethethefatsi se entsweng ka makgasi le dipalesa tsa semela sa hemp. E etsa hore motho a be le taolo e fokolang ya mmele wa hae mme e fetole tsela eo a nahanang ka yona. Batho ba tsuba, ba hlafuna kapa ba ja matekwane. E ka senya matshwafo a motho, mohopolo le bokgoni ba kelello.

bongaka: amanang le meriana le kalafo ya bokudi ba mmele le dikotsi.

moriana: ho kgona ho phekola dikotsi, bokudi kapa lefu.

ditshwantsho tsa kelello: dikhophi tsa monahano tsa mahlakore a mararo tsa temoho yohle ya motho nakong e fetileng, ho kenyelletsa medumo le monko, le diqeto le dikgopolo tsa motho ka nako eo.

dimillikeramo: yuniti ya metriki ya boima bo lekanang le sekete sa keramo, e lekanang le onse e ka bang 0.035.

ml: kgutsufatso ya millilitara, karolo ya bophahamo ba modumo e lekanang le sekete se le seng sa ditara (ditara e le nngwe e lekana le di-onse tse 34).

niacinamide: ha e na sebopeho sa flush niasini, vithamine e fumanwang dijong tse jwalo ka dijo-thollo, mahe, sebete le meroho. Niasinamaete ha e hlahise flush e amanang le ho tloswa radiation mmeleng kahoo ha e na thuso ho Lenaneo la Tlhwekiso, empa e thusa ho kgutsisa kelello ho bakwang ke ho tlohela dithetefatsi.

nikhothinik esiti: vithamine ya lelapa la B le rarahaneng, eo hape e bitswang niasini.

phepo: dijo, kapa diminerale, divithamine, jwalo-jwalo, mmele wa motho o hloka ho dula o phetse hantle.

sepheo sa process: processes tseo tse sebetsang ho bokahohle ba tlhaho le tse lebisang tlhokomelo ya motho kantle. Sepheo se bolela amanang le se ka lebellwang.

temoho: ntho eo o e hlokomelang ka ho ela hloko seo motho kapa ntho e itseng e e etsang.

dipisi tse fodisang ho opa: ho na le ho hong, haholo dithetefatsi, tse fokotsang bohloko.

pantothenik esiti: vithamine ya B₅, e fumanwang ho nama, lobster, dikhoho, mahe, sebete, dinawa, lentili, yoghur, di-afokhado, makhoba, ditapole tse monate le tomoso. E bapala karolo ya phetoho ya dikhemikhale e bohlokwa bakeng sa kgolo ya disele mme e thusa ho hanela mmele ho mafu le tshwaetso.

tjhefo e bolayang dikokonyana: dintho tsa dikhemikhale bakeng sa ho timetsa dinwamadi, haholoholo dikokonyana, mofoka, jj.

tjhefo: ntho e etsang hore batho kapa diphoofolo di shwe kapa di kule haeba e kena mmeleng ya bona.

mosebeletsi: motho ya etsang mosebetsi o itseng kapa ketso e hlokang bokgoni.

mehato ya tlhokomelo: mehato e nkilweng esale pele ho thibela ntho e kotsi, e sa thabiseng, e sa tsitsang, jj., ho etsahala.

ho lokisa: ho hong ho lokiselitsweng kapa ho etseditswe morero o itseng, jwalo ka motswako wa divithamine, dijo, dino, jj.

nako ya jwale: motsotso wa jwale, kapa dintho tse etsahalang hona jwale.

tse bolokang: ntho e sebediswang ke dikhemikhale ho thibela dijo hore di se ke tsa bola.

melaomotheo: melao ya motheo kapa mehopolo mabapi le hore na ntho e lokela ho etswa joang, e tataisang boitshwaro kapa ho etsa diqeto.

process: letoto la dintho tse etsahalang ka tlhaho le tse nang le sephetho se itseng.

processing: tlwaelo ya ho sebedisa ditshebetso tse hlakileng tsa Scientology kapa Dianetics processes ho motho e mong ho mo thusa ho sebetsana hantle le bophelo ba hae ka ho mo beha taolong e kgolo ho feta ya hae, kelello le tikoloho ya hae. E bitswa auditing.

lenaneo: leano la ketso le mehato e tobileng bakeng sa ho fihlella ntho e itseng.

tekanyo: palo ya ntho ha e bapiswa le palo ya ntho e nngwe.

psychiatric ho amana le mafu a kelello, mokgwa wa ho phekola mathata a tebileng a kelello ka dithetefatsi, ho buuwa kapa ho thothomela ka motlakase.

karabelo: mekgwa eo mmele kapa kelello ya motho e arabang ho hong.

ho rekota: khopi ea ntho e tswelang pele e phela kamora hore ntho ya pele e fedile.

tlhabollo: process kapa sephetho sa ho busetsa motho boemong bo botle, bophelo bo botle, bokgoni ba ho sebetsa, jj.

masalla: dintho tse nyane tse setseng kamora hore phomolo e sebediswe kapa di fediswe.

restimulation: ho tshwarwa hoa sethwantsho sa kelello sa nakong e fetileng ka lebaka la maemo a teng a tshwanang ka tsela e itseng maemong a nakong e fetileng.

rundown: lenaneo (tatelano ya mehato) e etseditsweng ho sebetsana le ntlha tsa bophelo ba motho).

sauna: kamore e tjhesang e entsweng ka patsi eo batho ba dutseng ho yona hore ba fufulelwe.

moriana o robatsang: sethethefatsi se etsang hore motho a ikutlwe a robetse kapa a tshohile haholo mme a ka tlosa bohloko.

maikutlo: maikutlo a mmele kapa maikutlo ao motho a bang le ona.

tatellano: tatellano eo dintho di etsahalang ka yona.

soporific: sethethefatsi kapa moriana o etsang hore motho a robala.

ho phatloha: ho sisinyeha ha mesifa ka tshohanyetso le ka tsela e sa lebellwang ho etsang hore e tiye ebe e utlwa bohloko.

semoyeng: ho amana le motho jwalo ka motho wa moya, e seng jwalo ka mmele, le tsela eo a nahanang, a ikutlwang ka yona le ho phela bophelo jwalo ka motho wa moya.

e hlasimollang: dijo, seno kapa seno se fe kapa se fe se eketsang tshebetso ya setho se le seng kapa tse ngata mmeleng.

tikoloho: batho, dintho le dibaka tse haufi kapa tse haufi le motho.

theknoloji: mekgwa ya ho sebedisa tsebo ho fapana le tsebo ka boyona. Ho Scientology, lentswe theknoloji le bolela mekgwa e nepahetseng eo process tsa molaotheo wa Scientology e sebedisitsweng ho yona ho ntlafatsa tshebetso ya kelello le ho kgutlisa matla a moya.

nako ya kgopolo ya tse fetileng: rekoto ya diketsahalo tsohle tse etsahalang bophelong ba motho e mong.

tjhefo: tjhefo kapa e kotsi mmeleng.

moriana o kgutsisang: dithetefatsi dife kapa dife tse fuweng ho kgutsisa motho le ho laola maemo a fapaneng a maikutlo.

phekolo: ntho e etswang ho phekola bokudi, ho fodisa dikotsi, jj.

akgehile: boemo, nako kapa boemo ba ho se tsebe.

vithamine A: vithamine e fumanwang merohong e meng e mosehla le e lefifi-botala hape le dihlahiswa tsa diphoofolo tse jwalo ka lehe la lehe, lebese le oli ya sebete sa tlhapi. Vitamine A thusa bophelong bo botle ba bokantle ba disele letlalong le ditho tsa ka hare.

vitamine B complex: sehlopha sa divithamine tse fumanehang dijong tse kang dijothollo, matokomane, mahe le meroho e meng. Di bohlokwa bakeng sa kgolo, madi a phetseng hantle le kelello e phetseng hantle.

vithamine B₁: vithamine e fumanehang ho dierekisi tse tala, dinawa, lehe la mahe, sebete, ho bokella kantle ho dijothollo, jwalo-jwalo. E thusa mmele ho sebedisa matla a fumanehang dijong.

vithamine B₆: vithamine e fumanwang dithollwaneng, dijothollo, bohobe, sebete, spinatjhe, dinawa tse tala le dibanana. E bapala karolo ea tshebediso ya mafura mmeleng le ho hlahiseng disele tse kgubedu tsa madi. Vitamin B₆ e thusa tshebetsong e nepahetseng ea tsamaiso ya methapo.

vithamine C: vithamine e fumanehang ditholwana le meroho e mengata, haholoholo dilamunu, dilamunu le meroho e metala e makgasi. E bohlokwa bakeng sa letlalo le phetseng hantle, meno, madi le masapo.

vithamine D: vithamine e fumanwang dijong tse kang mothwebe wa lehe le sebete, mme e entswe ke mmele letlalong ka lebaka la kganya ya letsatsi. Vitamine D e thusa mmele ho monya le ho sebedisa khalsiamo, e leng diminerale tsa bohlokwa bophelong ba masapo le meno.

vithamine E: vithamine e fumanoang ka oli ya meroho, botoro, mahe, dijothollo tse nang le makgasi le dimela tse tala tse makgasi. Vitamine E e bapala karolo ya ho etsa disele tse kgubedu tsa madi, mesifa le disele tse ding hape e bohlokwa bakeng sa kemolo ho batho.

matshwao a ho ikgula: maikutlo a sa thabiseng mmeleng le kelellong ao motho eo kileng ya eba lekgoba a di utlwang ha a le mothating wa ho ikgula ho ikgula (ke process ya ho emisa tshebediso ya dithetefatsi).

sebetsang: e sebetsang ebile e kgona ho sebediswa ka nepo.